Mustafa Kemal ATATÜRK Çanakkale Cephesindeki Görüntüleri

Trablusgarp Belgeseli

SURİYE CEPHESİ

Bu cephede faaliyet 1917 yılında başladı. Halep'te 1917 yılında Bağdat'ı geri almak amacıyla 7. Ordu kuruldu. Ordunun ihtiyaçları için Almanlardan yardım sağlandı. 6. ve 7. Ordu'dan oluşan Yıldırım Ordular Grubu kurularak, komutanlığına Alman General Falkenhayn getirildi.1918 yılında Falkenhayn'ın yerine Yıldırım Ordular Grubu Komutanlığı'na General Liman von Sanders atandı. 7. Ordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa idi. 460.000 kişilik İngiliz kuvvetlerinin 19 Eylül 1918'de başlattıkları taarruz Filistin'de durdurulamadı. İngilizler Suriye'ye ilerlediler ve Şam düştü. Yıldırım Ordular Komutanı, Halep'te savunma düzeni kurma görevini Mustafa Kemal Paşa'ya bırakıp, Adana'ya gitti. Mustafa Kemal bir yandan İngilizlerle, diğer yandan Arap silahlı çeteleriyle mücadele etmek zorunda kaldı. Halep'in kuzeyinde bir savunma hattı kurup İngilizler'i durdurmayı başardı. 31 Ekim 1918'de Mondros Mütarekesi'nden bir gün sonra Yıldırım Ordular Grubu Komutanlığı'na atandı.

Kafkas Cephesi

Bu cephe Almanların isteği üzerine açıldı. Amaç Doğu Avrupa’daki Rus kuvvetlerinin bir kısmının açılacak Kafkas Cephesi’ne gönderilmesini sağlamak ve bu sayede Alman ordusunun savaş yükünü azaltmaktı.
Savaşın ilan edilmesiyle birlikte Kasım 1914’te Ruslar saldırıya geçtiler ve Türk topraklarına girdiler. Rusların Erzurum’a doğru ilerlemesi üzerine Enver Paşa’nın cepheye gelerek doğrudan yönettiği Sarıkamış Harekâtı, büyük bir bozgunla sonuçlandı. 150 bin kişilik Osmanlı ordusundan on binlerce asker, soğuk, açlık ve tifüs nedeniyle hayatını yitirdi.
1915’te yeniden karşı saldırıya geçen Ruslar, 1916 yılı başlarında Erzurum, Muş, Bitlis, Trabzon ve Erzincan’ı ele geçirdiler. Çanakkale Savaşları’ndan sonra, Şubat 1916’da Doğu Cephesi’nde görevlendirilen Mustafa Kemal, Rusları yenerek Muş ve Bitlis’i geri aldı.
1917’deki devrim sonucu Rusya, savaştan çekildi ve İttifak Devletleri ile 3 Mart 1918’de Brest-Litowsk Antlaşması’nı yaptı. Osmanlı Devleti, böylece daha önce Berlin Antlaşması ile Rusya’ya bırakmış olduğu Kars, Ardahan ve Batum’u geri aldı.

                       Çanakkale Savaşları

Mustafa Kemal. Çanakkale Savaşları sırasında 34 yaşında bir kurmay yarbayıydı Özellikle 25 Nisan 1915’ te (19. Tümen Komutanı) ve 10 ağustos 1915’te (Anafartalar Grup Komutanı) aldığı kararlar ve yaptığı uygulamalar hem savaşın hemde milletin kaderini belirledi. Başarısını ardın da iki temel etmen vardır: Askeri ve araziyi çok iyi tanıması. Mustafa Kemal, savaşan askerin psikolojisini ve emrindeki bütün subayların, önemli anlardaki davranışlarını tek tek biliyor ve tahmin edebiliyordu. Orduda bulunan hiçbir subayla kıyaslanmayacak arazi bilgisine sahiptir. Harita okuma ve alan araştırma konularında inanılmaz derece detaylı düşünüyordu. Karşı taraf komutanlarının zekâsını küçümsemiyor, kendini onların yerine koyarak ne yapabileceklerini önceden kestirebiliyordu. Vatanını ve milletini çok seven Mustafa Kemal bildikleri doğrultusunda kararlı ve disiplinli bir şekilde görevini yapıyordu. Çanakkale, Mustafa Kemal’in (Atatürk) olduğu yerdir.

Çanakkale’de Türk Askeri, destan yazar. Adı bilinmeyen binlerce askerimizin yanında Çanakkale’de kahramanlıkları dillerde dolaşan unutulmaz isimler vardır: Hüseyin Avni Bey, Yahya Çavuş Seyit Onbaşı... Askerlerimizin 9 Mayıs 1915’teki Bomba sırtı hücumunu durduran Avusturyalı askerler, büyük kayıp vermişlerdir. Savaştan tam 10 yıl sonra 10 Mayıs sabahını tuvaline aktaran Ellis Silas ‘ ‘ Ertesi sabah, yoklamada ‘burada’ diyenlerin sayısı çok azdı’’ diyor. 

                Trablusgarp Savaşı

İtalya, 19. yüzyılın sonlarınadoğru, bugün Libya adıyla anılan Kuzey Afrika'daki Trablusgarp ve Bingazi'yi ile geçirmeyi planlamıştı. O dönem İngiltere Mısır'a, Fransa da Tunus'a hakim olmuş, İtalya da gözünü Trablusgarp'a dikmişti. İtalya, İngiltere ve Fransa'yla yaptığı gizli ve açık anlaşmalarla Trablusgarp'ı işgal onayını aldıktan sonra, 29 Eylül 1911'de Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. 5 Ekim 1911'de Trablus'a asker çıkardı. 20 Ekime kadar peş peşe Tobruk, Derne ve Bingazi İtalyanların eline geçti. Osmanlı ordusunun genç subaylarından bir bölümü Trablusgarp'ı savunmak için gönüllü olarak  Mısır, Tunus yoluyla cepheye gittiler. Binbaşı Enver Bey, Kolağası Mustafa Kemal, Fuat Bey (Bulca), Nuri Bey (Conker), Fethi Bey (Okyar), Albay Neşet Bey bu subaylar arasındaydı. Enver Bey, Trablus'ta yerli Arapları teşkilatlandırarak savunmaya katılmalarını sağladı ve Askeri birlikleri üç komutanlığı ayırdı.Trablus Komutanlığı : Kurmay Albay Neşet Bey Bingazi Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Enver Bey Derne Komutanlığı : Kurmay Binbaşı Mustafa Kemal Seyahati sırasında binbaşılığa yükselen Mustafa Kemal, 8 Aralık 1911'de Trablusgarp'a geldi. 22 Aralıkta Tobruk Savaşı'nı kazandı. Derne'de 16/17 Ocak 1912 taarruzunda gözünden yaralandı. Bir ay hastanede tedavi gören Mustafa Kemal, 6 Mart 1912'de Derne komutanı oldu. Derne'de başarılı savunma muharebeleri yaptı. Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşı'nın çıkması üzerine 15-18 Ekim 1921 tarihleri arasında, Osmanlı-İtalyan delegeleri arasında imzalanan Ouchy (Uşi) Barış Antlaşması ile sona erdi. Antlaşmaya göre Trablusgarp ve Bingazi tam bir İtalyan sömürgesi oldu. İtalya bununla da yetinmeyerek, 5 Kasım 1911'de Trablusgarp ve Bingazi'yi topraklarına kattığını dünyaya duyurdu. Gönüllü subaylar Balkan Savaşında görev almak üzere İstanbul'a döndüler.